تخمیر چای چیست؟

امروزه چای سیاه، انواع دمنوش سبز و ترش هر کدوم به شیوه‌ای خاص تهیه و تولید می‌شن. برای استفاده از محصولاتی با‌کیفیت، خوش‌رنگ و خوش‌طعم لازمه بدونیم تخمیر چای چیست و با چه فرآیندهایی انواع مختلف این نوشیدنی به دست ما می‌رسه. این محصول به‌عنوان یکی از محصولات مهم کشور در صنعت کشاورزی اهمیت ویژه‌ای داره. زمین‌های وسیعی در استان‌های شمالی کشور به کشت چای اختصاص پیدا کرده و پس از برداشت، کارخانه‌های زیادی به فرآوری برگ‌های سبز چای مشغول هستن.

تخمیر مرحله مهمی ‌از تولید این نوشیدنی هست که در این مقاله به چگونگی روند کار و اهمیت اون می‌پردازیم. تخمیر سبب می‌شه برخی ویتامین‌ها و ویژگی‌های مثبت به خواص چای افزوده بشه و در برخی موارد درجه‌بندی دمنوش رو دچار تحول می‌کنه. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه ما رو همراهی کنین.

فرآیند تخمیر چای چیست؟

چایکاران از اواسط اردیبهشت برگ‌های سبز گیاه رو می‌چینن و به کارخانه انتقال می‌دن. این برگ‌های تازه چیده شده پس از شستن وارد مرحله پلاس، فرآوری مالش، تخمیر و در نهایت خشک‌کردن می‌شن. این تغییرات در دستگاه‌های مختلفی تحت عنوان مراحل مختلف تهیه چای سیاه طی می‌شه. محصول به دست اومده در نهایت در ریل سورتینگ قرار می‌گیره و در بسته‌بندی‌های مختلف روانه بازار مصرف می‌شه. مهم‌ترین مرحله در مورد تولید و عرضه این نوشیدنی این هست که محصول به‌دست‌‌اومده در مرحله تخمیر دچار فعل و انفعالات زیادی می‌شه و برگ‌ها از رنگ سبز به سیاه تغییر می‌کنن.

از این مرحله با نام اکسیداسیون یا اکسایش هم یاد می‌شه. در کارخانه‌جات تولید چای ایرانی تلاش بر این هست که از اسانس و مواد معطر در تولید اون استفاده نشه و این شاخصه از ویژگی‌های بارز محصول ایرانیه. اما سوال اصلی اینه که تخمیر چای چیست؟ به بیان ساده باید بدونین این فرآیند یک تغییر شیمیاییه. در واقع آنزیم‌های درونی گیاه در شرایط بسیار خاص دچار تحول می‌شن. این شرایط ویژه شامل تنظیم میزان نور، دما و رطوبت در یک بازه زمانی مشخص هست که در ادامه توضیح داده می‌شه. آیا می‌دونین این شرایط چه امتیازاتی به چای می‌ده؟

فرآیند تخمیر چه نقشی در کیفیت چای داره؟

پس از مرحله مالش برای فرآیند تخمیر یا اکسیداسیون، برگ‌ها به سمت یه اتاق تاریک هدایت می‌شه و انجام این واکنش شیمیایی در تاریکی مطلق صورت می‌گیره. برگ‌های مورد نظر در حدود 2 الی 4 ساعت در دمای 21 الی 26 درجه و رطوبتی در حدود بالای 90 درصد قرار می‌گیرن. جالبه بدونین تغییر هر کدوم از این شاخصه‌ها سبب تغییر در رنگ، کیفیت، عطر و طعم دمنوش می‌شه. به طور حتم تا حدودی چهارچوب کار تولید چای دستتون اومده و متوجه شدین که عوامل مهم در تخمیر چای چیست؟

میزان رطوبت، تنظیم دمای مناسب و مدت زمانی که برگ‌های این گیاه باید در این فرآیند قرار بگیرن، از جمله عوامل مهم در اکسیداسیون صحیح هستن. علاوه بر این موارد میزان اکسیژنی که در این زمان باید در اطراف برگ‌های سبز وجود داشته باشه هم اهمیت زیادی داره. نظم و ترتیب هر کدوم از این موارد سبب می‌شه ماده‌ای به نام تانن آزاد بشه و خواص چای افزایش پیدا کنه. در واقع کلروفیلی که در برگ‌های سبز هست، با یک سری آنزیم شکسته می‌شه و با آزاد شدن تانن عطر، رنگ و مزه بی‌نظیر چای آزادسازی می‌شه.

کیفیت این نوشیدنی سیاه به دلیل ترکیبات فنولیک و پلی‌فنول‌ها هم هست که در انواع تئافلاوین و تئاروبیگین در این دمنوش سیاه موجوده. اگه یکی از عوامل در روند تخمیر، تغییری کنه، این میزان در نوشیدنی دچار تحول می‌شه. برای مثال اگه زمان تخمیر کم یا زیاد بشه، میزان پلی‌فنول موجود در چای هم تغییر می‌کنه.

پارامترهای متغیر در فرآیند تخمیر چای چیست؟

نکته جالب توجه اینه که تخمیر سبب می‌شه یه نوشیدنی متفاوت به وجود بیاد که طبق تحقیقات حاوی کلسیم، منیزیم، پتاسیم و سدیمه. این نوشیدنی محبوب کمی‌کافئین داره و موادی مثل تانن، کلروفیل، فلاونوئید، پوریک، ساکارید و تئوفیلین با توجه به به‌کارگیری عوامل تخمیر متغیر می‌شه. هر کدوم از عواملی که در تخمیر تاثیر داره، با برگ‌های تازه رسیده و سبز، انواع مختلفی از دمنوش سیاه رو به وجود میاره. به‌عنوان مثال نوع سرگل بهاره مرغوب‌ترین دمنوش سیاه ایرانی به‌شمار می‌ره. چای قلم و شکسته ممتاز هم از انواع دیگه مرغوب این نوشیدنی در ایران محسوب می‌شن که هر کدوم در فرآیند تخمیر اون‌ها شرایط خاصی حاکم بوده.

همچنین باید بدونین اکسایش یا تخمیر مراحل مختلفی داره که هر کدوم اثر متفاوتی بر طعم و خاصیت چای داره. چرا که در این بین پارامتر‌های زیادی درون این ماده دچار تغییر می‌شن. همه این موارد به لحاظ کیفی بسیار حائز اهمیت هست. در کارخانه‌جات داخل کشور تنظیم هر کدوم از پارامترها به صورت چشمی ‌و بر اساس تجربه صورت می‌گرفت. در سال های اخیر انواعی از چای سنتی ایرانی هم تولید می‌شد که با نام چای دست مالش روانه بازار مصرف می‌شد که تولیدکنندگان با توجه به دانش تجربی خود این روش رو فراگرفته بودن. اما در دستگاه‌های جدید ارزیابی زمان بهینه برای این فرآیند به صورت سیستماتیک انجام می‌شه.

تخمیر چه خواصی در چای سیاه به وجود میاره؟

برای پاسخ به این سوال که خواص و فواید تخمیر چای چیست؟ در ادامه به برخی از اون‌ها اشاره می‌کنیم.

• گرفتگی عروق کرونر باعث ضعف عملکرد قلب می‌شه و عدم پمپاژ اصولی خون خطر مرگ ناشی از سکته قلبی رو افزایش می‌ده. مصرف صحیح این محصول موجب سلامت قلب می‌شه.
• این ماده حیاتی از لخته‌شدن خون در رگ‌ها جلوگیری می‌کنه. چای سیاه و غلظت خون ارتباط مستقیمی‌ با هم دارن.
• نوشیدن اصولی این دمنوش خستگی، استرس، فکر و خیال و افسردگی روحی رو خنثی می‌کنه.
• یکی دیگه از فواید تخمیر چای اینه که سیستم ایمنی بدن رو تقویت و با دیابت مقابله می‌کنه. به این ترتیب که جذب گلوکز در بدن کاهش پیدا می‌کنه، در نتیجه از جذب قند اضافی جلوگیری می‌شه.
• مواد سمی‌‌ و مضر به کمک آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این دمنوش از بدن دفع می‌شن.
• پلی‌فنول موجود در دمنوش توسط جریان خون جذب می‌شه و بر عملکرد کبد و روده تاثیر خواهد داشت. به این ترتیب از تجمع چربی‌ها در بدن جلوگیری می‌کنه و موجب کاهش وزن می‌شه.
• امروزه این مطلب به اثبات رسیده که در پی تخمیر برگ‌های سبز، طبع دمنوش مذکور گرمه و اخلاط مضر بدن با نوشیدن روزانه دفع می‌شه.
• این محصول در دراز‌مدت پاک‌سازی دستگاه گوارش رو به دنبال داره.

در دیدگاه سنتی فرآیند تخمیر یا اکسیداسیون به گونه‌ای عمل می‌کنه که نوشیدن این محصول خوش عطر و طعم به میزان استاندارد در طول روز، آثار مخرب غذاهای چرب رو از بین می‌بره.

کلام آخر

در این مقاله گفتیم که چای سیاه در ایران قدمتی حدود بیش از یک قرن داره. برگ‌های سبز گیاه توسط چای‌کاران جمع‌آوری و برداشت می‌شه و در چند مرحله خشک ‌شده و به دست مصرف‌کننده می‌رسه. مهم‌ترین مرحله در این بین که به تخصص زیادی نیاز داره، تخمیر یا اکسایش هست. حالا که به این نکته پی بردید که تخمیر چای چیست و چه عواملی در کیفیت اون نقش دارن، دقت داشته باشین که اگه می‌خواین از بهترین نوع این نوشیدنی استفاده کنین، باید به خرید چای از مراکز فروش معتبر بپردازین.

در این رابطه باید بدونین واجارو یک فروشگاه اینترنتی هست که با ارائه محصولات کشاورزی ممتاز و درجه یک، به‌عنوان یک سفیر سلامت بین ارائه‌کنندگان مواد غذایی مطرح شده. در وب‌سایت واجارو چای‌کاران حرفه‌ای محصولات خودشون رو در معرض فروش قرار می‌دن و خریداران به صورت مستقیم و بدون حضور دلال به خرید محصول می‌پردازن. بنابراین بدون دردسر و در اسرع وقت کالای مورد نظرتون رو درب منزل تحویل بگیرین.